Selasa, 21 Juni 2011

Hiduik ba-radaik jo ba-ugamo



       

Indak salah urang tuo-tuo kita mangecek-an bahaso tando urang Minang tu baradaik, dan tando urang baradaik tu ba-agamo.
Memang sanyatonyo, sa jaek-jaek urang Minang tu lai kajadi indak mangarajokan syariat agak sakali, tapi kalau di ingekkan padonyo tantang iduik ko kamati, capek inyo babaliak ka nan baik.
Kecerdasan hati (raso) itu talatak pado duo hal nan sangaik jaleh.
Nan Paratamo, iyolah pandai “ba syukur nikmat”.
Taraso bahaso nan ado di tangan awak ko adolah pambarian (nikmat anugerah) dari Allah nan Maha Menjadikan kito. Indak mungkin kito sampai pado tingkek saroman kini ko kalau indak ateh izin dari Allah.
Karano tu sangat paralu bana kito mamaliharo apo nan kita punyo kiniko (apo itu kesehatan, ukatu nan baiak, kasampatan nan ado, harato nan kito punyo, umua nan tasiso kiniko) di pakaikan kapado nan sabana-bana di sukoi Nyo.
Insya Allah, kito kana bana janji Allah tuh, “lain syakartum la-azidan-nakum, wa lain kafartum, inna ‘adzaabi lasyadiid” aratino, “kalau lai pandai mansyukuri nikmaik Allah ka di tambah-tambah nikmaik tu, tapi kalau di kufuri (aratino di pagunokan ka pado nan indak di katujui), sungguah azab den (kato Allah) padiah sakali.
Sahubuangan jo ayaik Allah ko, ado pasan Rang Gaek awak,
ingek-ingek sabalum kanai, kulimek sabalun abih.
Sasa dahulu pandapatan, sasa kudian yo indak adoh kaguno-nyo.
Nan kaduo, adolah “sanggup atau bisa ba-saba”, atau kato urang kini adolah tabah, kuek pandirian, indak takuik dilamun ombak, pandai batenggang di nan susah, pandai bahemat kutiko lai, indak basipaik cando (sarupo) caciang kapanehan, indak pulo gaduak saroman kacang di abuih ciek, tahu pabilo masonyo galak, tau pulo bilo kutiko baranti manangih, dan indak laruik dek kaadaan.
Ado papatah urang tuo-tuo awak saisuak.
Bapadi si jintan-jintan, kok ujan kaka-kakakan,
kok paneh lingkuik-lingkuikkan.
Padi ditanam beko patang, kadi sabik kalamari,
sacotok haram dek ayam, lah habih baru dimakan.
Baitulah pituah Rang Gaek kito.
Ado palajaran agamo di surau-surau dulu, mak kito ingek-kan baliak “man lam yardhaa bi qadhaa-i , walam yashbir ‘alaa balaa-i, fal yath-lub rabban si waa-i” aratino “kalau indak karedha kabakeh katantuan Allah, kalau indak kasaba kabakeh cubaan Allah, co lah cari Tuhan nan lain salain Allah tu”.
Tantu indak ka dapek dek awak tuhan nan lain, nan sa panyayang, sa baik pambarian Allah ka bakeh awak tu doh.
Kaji ko sabana nyo indak kaji baru bagai doh.
Tapi paralu kito ingek-ingek baliak, karena dek lamo lupo.
Lanca kaji dek lai ba-ulang, pasa jalan dek batampuah.
Kini, sakitu sajo dahulu. Kalau ado wakatu, nanti kito sambuang pulo.
Marilah kito samo-samo mandoa, samoga Allah salalu maagiahkan rahmat nan balipek gando, sehat nan ka paguno, harato nan ka panopang hiduik, panjalin hari isuak, jan hanyo di agiahkan dek Tuhan harato nan hanyo ka abih kini, atau hanyo sakadar nan ka busuak, nan ka lapuak.
Mudah-mudahan pulo kito mandapekan harato banyak nan paguno pulo dek awak untuk hari isuak. Pintak buliah , ka-andak balaku , mukasuik sampai , nan di ama pacah, umua panjang, rasaki murah, bala pun takuak handakno.
Biaitulah pintak jo pinto kiti basamo. Amin Ya Rabbal Alamin.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar